Âm đạo bị ngứa nguyên nhân là gì điều trị thế nào

Ngứa âm đạo là gì?

Ngứa âm đạo gây ra cảm giác khó chịu ngứa ngáy ở vùng kín phụ nữ, là tình trạng phổ biến khi vùng kín xuất hiện một số vấn đề bất thường nhất định. Âm đạo bị ngứa là một hiện tượng mà nữ giới thường xuyên gặp phải, với cảm giác ngứa rát, khó chịu ở cơ quan sinh dục nữ.

Theo thống kê từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 80% phụ nữ sẽ gặp phải tình trạng ngứa âm đạo ít nhất một lần trong đời. Ngứa âm đạo thông thường không phải là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng, tuy nhiên đôi khi âm đạo bị ngứa có thể là một số bệnh lý nguy hiểm gây ra.

Âm đạo bị ngứa là một phản ứng tự nhiên của cơ thể khi xuất hiện các hiện tượng lạ. Vùng âm đạo có một hệ vi sinh vật tự nhiên, bao gồm vi khuẩn và nấm men giúp duy trì sự cân bằng, bảo vệ âm đạo. Khi sự cân bằng trong môi trường âm đạo bị phá vỡ, các triệu chứng như ngứa, rát, sưng, và khí hư bất thường có thể xuất hiện. Ngứa âm đạo gây bất tiện đến đời sống hàng ngày và có thể tác động đến tâm lý, gây cảm giác thiếu tự tin và không thoải mái khi quan hệ tình dục.

Ở cơ thể khoẻ mạnh bình thường ngứa âm đạo có thể tự hết do cơ chế tự cân bằng trong môi trường âm đạo, tuy nhiên nếu triệu chứng kéo dài hoặc có kèm theo các dấu hiệu khác như đau, sưng, hoặc khí hư lạ, thì đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe cần được kiểm tra và điều trị sớm. Thống kê từ các nghiên cứu cho thấy, khoảng 50% phụ nữ sẽ gặp phải tình trạng ngứa âm đạo do nhiễm trùng nấm men, và một tỷ lệ không nhỏ khác bị ngứa là do các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục gây ra.

Nguyên nhân gây ngứa âm đạo

Các nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngứa âm đạo ở phụ nữ bao gồm:

Nguyên nhân ngứa âm đạo do kém vệ sinh

Vệ sinh vùng kín không đúng cách là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ngứa âm đạo, đặc biệt là khi thói quen vệ sinh không được thực hiện đầy đủ hoặc sai cách. Vùng âm đạo là một khu vực nhạy cảm, có sự cân bằng tự nhiên của vi sinh vật để bảo vệ khỏi các tác nhân gây hại. Tuy nhiên, việc vệ sinh không đúng cách có thể làm mất đi sự cân bằng này, dẫn đến các vấn đề như ngứa, kích ứng và nhiễm trùng.

• Vệ sinh quá mức hoặc không đủ: Việc rửa vùng kín quá nhiều hoặc quá sâu trong âm đạo có thể làm tổn hại đến lớp màng bảo vệ tự nhiên của âm đạo. Điều này có thể dẫn đến khô rát, mất cân bằng vi sinh vật và bị ngứa âm đạo. Ngược lại, việc vệ sinh không đủ sạch sẽ, đặc biệt trong những ngày có kinh nguyệt hoặc sau khi quan hệ tình dục, cũng có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm men phát triển, gây ngứa và viêm nhiễm.
• Sử dụng sản phẩm vệ sinh không phù hợp: Các loại xà phòng, gel vệ sinh chứa hương liệu hoặc chất tẩy rửa mạnh có thể gây kích ứng, làm thay đổi độ pH tự nhiên của âm đạo. Điều này khiến vùng kín dễ bị viêm nhiễm hoặc ngứa ngáy. Các sản phẩm vệ sinh nên có thành phần dịu nhẹ, không chứa hóa chất gây hại và đặc biệt không nên sử dụng các sản phẩm có hương liệu mạnh.
• Mặc quần lót không thoáng khí: Quần lót làm từ chất liệu không thấm hút hoặc quá chật có thể tạo môi trường ẩm ướt và bí bách cho âm đạo, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và nấm men phát triển. Điều này có thể gây ngứa và kích ứng vùng kín. Việc chọn quần lót làm từ vải cotton thoáng khí, dễ thấm mồ hôi sẽ giúp giảm nguy cơ ngứa ngáy âm đạo và viêm nhiễm.
• Thói quen lau không đúng cách: Việc lau vùng kín sai cách sau khi đi vệ sinh có thể dẫn đến sự phát tán vi khuẩn từ hậu môn vào âm đạo, gây nhiễm trùng. Phụ nữ nên lau từ trước ra sau để tránh đưa vi khuẩn vào vùng âm đạo, điều này đặc biệt quan trọng trong việc phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Kém vệ sinh vùng kín có thể dẫn đến ngứa âm đạo và các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe sinh sản. Vì vậy, duy trì thói quen vệ sinh đúng cách và sử dụng các sản phẩm phù hợp sẽ giúp bảo vệ sức khỏe âm đạo và ngăn ngừa tình trạng ngứa ngáy.

Nguyên nhân gây ngứa âm đạo do bệnh lý

Một số nguyên nhân phổ biến khiến âmđạo bị ngứa do tác nhân bên ngoài gây bệnh bao gồm:

• Nhiễm trùng nấm âm đạo (Candida): Đây là một trong những nguyên nhân thường gặp gây ngứa âm đạo. Khi nấm âm đạo Candida phát triển quá mức trong môi trường âm đạo, nó có thể gây ra các triệu chứng như ngứa, rát và khí hư bất thường, thường có màu trắng đục và có mùi chua. Hiện tượng nấm âm đạo thường xảy ra khi sự cân bằng tự nhiên của vi sinh vật âm đạo bị phá vỡ, tạo điều kiện nấm và các vi khuẩn có hại phát triển.
• Viêm âm đạo do vi khuẩn: Sự mất cân bằng giữa các vi khuẩn có lợi và vi khuẩn gây hại trong âm đạo có thể dẫn đến viêm âm đạo do vi khuẩn. Khi các vi khuẩn gây hại phát triển mạnh mẽ, chúng có thể gây ra triệu chứng ngứa, rát và khí hư có mùi hôi, đây là dấu hiệu thường thấy trong viêm âm đạo do vi khuẩn.
• Nhiễm trùng lây qua đường tình dục (STI): Một số bệnh lây truyền qua đường tình dục, như Chlamydia, lậu, herpes sinh dục, có thể gây ngứa âm đạo. Ngoài ngứa, các bệnh này còn có thể gây ra triệu chứng như đau khi quan hệ tình dục, tiểu buốt hoặc khí hư bất thường. Do đó, nếu nghi ngờ nhiễm STI, cần đi khám bác sĩ để được điều trị kịp thời.
• Dị ứng hoặc kích ứng: Dị ứng với các sản phẩm vệ sinh, xà phòng, gel bôi trơn hoặc giấy vệ sinh có thể gây ngứa và kích ứng âm đạo. Các hóa chất trong những sản phẩm này có thể làm thay đổi môi trường tự nhiên của âm đạo, dẫn đến cảm giác ngứa ngáy khó chịu.
• Khô âm đạo do thay đổi nội tiết tố: Sự thiếu hụt estrogen, đặc biệt ở phụ nữ tiền mãn kinh hoặc sau sinh, có thể dẫn đến tình trạng khô âm đạo. Khi âm đạo không đủ độ ẩm tự nhiên, nó trở nên khô và dễ bị kích ứng, gây ngứa âm đạo và đau khi quan hệ tình dục.

Việc xác định nguyên nhân gây ngứa âm đạo là rất quan trọng, giúp bạn có phương pháp điều trị đúng đắn và hiệu quả. Khi biết được chính xác nguyên nhân gây bệnh các bác sĩ mới có thể đưa ra phác đồ phù hợp và điều trị vấn đề bị ngứa âm đạo một cách triệt để nhất.

Cảm giác khi ngứa âm đạo như thế nào?

Ngứa âm đạo gây ra cảm giác khó chịu, gây phiền toái và đôi khi làm gián đoạn các hoạt động hàng ngày của phụ nữ. Cảm giác ngứa ở vùng kín thường bắt đầu với những cơn ngứa nhẹ, nhưng nếu không được giải quyết, nó có thể trở nên tồi tệ hơn và gây cảm giác rát, đau, hoặc thậm chí sưng tấy. Dưới đây là một số mô tả về cảm giác khi bị ngứa âm đạo:

• Ngứa ngáy khó chịu: Cảm giác ngứa đầu tiên có thể giống như một sự kích thích nhẹ, nhưng theo thời gian, nó có thể trở nên dữ dội hơn, khiến người phụ nữ không thể ngừng gãi. Cảm giác ngứa có thể kéo dài và trở nên mãn tính nếu nguyên nhân không được điều trị.
• Cảm giác rát hoặc bỏng: Bên cạnh ngứa, nhiều phụ nữ cảm thấy âm đạo bị rát hoặc nóng, đặc biệt là khi tiếp xúc với nước hoặc khi mặc đồ lót quá chật. Cảm giác này có thể xuất hiện khi vùng da xung quanh âm đạo bị kích ứng hoặc viêm.
• Khó chịu khi quan hệ tình dục: Trong quá trình quan hệ tình dục bị ngứa âm đạo có thể khiến phụ nữ cảm thấy không thoải mái hoặc đau đớn. Cảm giác ngứa có thể làm giảm ham muốn và sự tự tin trong các mối quan hệ tình ái.
• Cảm giác sưng tấy: Đôi khi ngứa âm đạo đi kèm với cảm giác sưng tấy, khiến vùng kín cảm thấy nặng nề và khó chịu. Điều này thường xảy ra khi viêm nhiễm hoặc kích ứng kéo dài.

Cách điều trị và phòng ngừa ngứa âm đạo

Việc điều trị ngứa âm đạo phụ thuộc vào từng nguyên nhân cụ thể của triệu chứng này. Dưới đây là một số phương pháp điều trị chi tiết và hiệu quả giúp bạn giảm ngứa và phục hồi sức khỏe âm đạo.

Sử dụng thuốc điều trị

Việc sử dụng thuốc điều trị ngứa âm đạo cần được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ, đặc biệt khi ngứa do nhiễm trùng nấm men hoặc vi khuẩn. Các loại thuốc phổ biến bao gồm:

• Thuốc chống nấm (thuốc trị nấm Candida): Nếu ngứa âm đạo là do nhiễm trùng nấm men (Candida), bác sĩ có thể chỉ định thuốc chống nấm, như miconazole, clotrimazole hoặc fluconazole. Thuốc có thể được sử dụng dưới dạng viên uống, thuốc đặt âm đạo hoặc kem bôi tại chỗ. Thuốc này giúp giảm nhanh các triệu chứng ngứa, rát và khí hư bất thường do nấm men gây ra.
• Kháng sinh: Nếu ngứa do viêm âm đạo do vi khuẩn (Bacterial Vaginosis), bác sĩ sẽ chỉ định thuốc kháng sinh như metronidazole hoặc clindamycin để chữa viêm âm đạo. Thuốc này giúp khôi phục sự cân bằng hệ vi sinh vật trong âm đạo, ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn gây hại, đồng thời giảm viêm và ngứa.
• Thuốc điều trị các bệnh lây qua đường tình dục (STI): Nếu ngứa âm đạo là triệu chứng của các bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục như Chlamydia, lậu, herpes sinh dục, bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc điều trị đặc hiệu, như azithromycin hoặc doxycycline cho Chlamydia, ceftriaxone cho lậu, hoặc thuốc kháng virus cho herpes,…

Vệ sinh vùng kín sạch sẽ

Vệ sinh vùng kín đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị ngứa âm đạo và ngăn ngừa tái phát:

• Chọn sản phẩm vệ sinh phù hợp: Nên chọn các sản phẩm vệ sinh vùng kín dịu nhẹ, không chứa hương liệu hoặc các hóa chất tẩy rửa mạnh có thể gây kích ứng. Những sản phẩm vệ sinh có pH từ 4.5 đến 5.5 sẽ giúp duy trì môi trường tự nhiên của âm đạo, bảo vệ âm đạo khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn và nấm men.
• Vệ sinh sạch sẽ hàng ngày: Mỗi ngày, bạn nên vệ sinh vùng kín ít nhất một lần, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh, sau khi quan hệ tình dục hoặc trong những ngày có kinh nguyệt. Cần rửa từ trước ra sau để tránh vi khuẩn từ hậu môn xâm nhập vào âm đạo. Hãy nhớ rằng, không nên rửa âm đạo quá sâu bên trong vì điều này có thể gây rối loạn cân bằng môi trường âm đạo.
• Mặc đồ lót thông thoáng: Chọn quần lót làm từ vải cotton, có khả năng thấm hút tốt và giúp vùng kín luôn khô ráo. Tránh mặc đồ lót chật và không thoáng khí, như đồ lót bằng vải tổng hợp, vì chúng có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm men phát triển.

Ăn uống và sinh hoạt lành mạnh

Chế độ ăn uống và sinh hoạt có thể ảnh hưởng đến sức khỏe âm đạo và giúp hỗ trợ điều trị ngứa:

• Ăn nhiều thực phẩm chống viêm và tăng cường miễn dịch: Thực phẩm giàu vitamin C (như cam, bưởi, ớt chuông) giúp tăng cường hệ miễn dịch, trong khi các loại thực phẩm giàu vitamin E, kẽm (như hạt hướng dương, rau lá xanh, các loại đậu) giúp duy trì sức khỏe âm đạo.
• Hạn chế thực phẩm ngọt và chế biến sẵn: Các thực phẩm giàu đường và tinh bột có thể tạo điều kiện cho sự phát triển của nấm men. Vì vậy, hạn chế ăn đồ ngọt và các thực phẩm chế biến sẵn có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng nấm men và viêm nhiễm âm đạo.
• Uống đủ nước và duy trì thói quen tập thể dục đều đặn: Uống đủ nước giúp duy trì độ ẩm tự nhiên của cơ thể, bao gồm vùng âm đạo. Tập thể dục đều đặn giúp nâng cao sức khỏe tổng thể và cải thiện tuần hoàn máu, đồng thời giảm căng thẳng, một yếu tố có thể làm giảm sức đề kháng của cơ thể.

Điều trị rối loạn nội tiết tố

Thiếu hụt estrogen, đặc biệt trong thời kỳ tiền mãn kinh hoặc sau sinh, có thể dẫn đến tình trạng khô âm đạo và ngứa. Điều trị nội tiết tố hoặc sử dụng các sản phẩm dưỡng ẩm vùng kín có thể giúp làm giảm triệu chứng này.

Ngoài ra căng thẳng kéo dài có thể làm giảm sức đề kháng, tạo điều kiện cho các bệnh phụ khoa phát triển. Thư giãn, tập yoga, thiền hoặc các hoạt động giảm căng thẳng có thể giúp cải thiện tình trạng sức khỏe vùng kín.

Nếu triệu chứng ngứa âm đạo kéo dài, không cải thiện mặc dù đã thực hiện các biện pháp tự điều trị, bệnh nhân nên đến các phòng khám phụ khoa để được hỗ trợ điều trị. Các bác sĩ có thể thực hiện xét nghiệm để xác định nguyên nhân chính xác và đưa ra phương pháp điều trị chuyên sâu hiệu quả nhất.

Để phòng ngừa âm đạo bị ngứa các bác sĩ khuyên nữ giới thường xuyên đi khám phụ khoa định kỳ. Khám phụ khoa định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe như viêm nhiễm, nhiễm trùng nấm men hay rối loạn nội tiết, những nguyên nhân phổ biến gây ngứa âm đạo.

Việc kiểm tra thường xuyên không chỉ giúp điều trị kịp thời mà còn duy trì sự cân bằng vi sinh vật trong âm đạo, ngăn ngừa tái phát. Đồng thời, khám phụ khoa còn giúp phát hiện và xử lý sớm các bệnh lý nền, bảo vệ sức khỏe sinh sản và giảm thiểu nguy cơ ngứa âm đạo kéo dài.

Ngứa âm đạo, mặc dù chỉ là một triệu chứng nhỏ nhưng lại chứa đựng rất nhiều vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe phụ nữ. Không chỉ là cảm giác khó chịu, mà đôi khi còn là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang gặp phải những rối loạn bên trong mà chúng ta dễ dàng bỏ qua. Nếu biết cách lắng nghe và hiểu rõ nguyên nhân, việc điều trị sẽ không chỉ giúp khôi phục sự thoải mái mà còn mang lại sự tự tin, giúp phụ nữ sống khỏe mạnh và vui vẻ hơn từng ngày.