banner

Cơ quan sinh dục nam giới là gì, cấu tạo tổng thể và chức năng

Thẩm định nội dung

Lê Đỗ Nguyên

Bác sĩ Lê Đỗ Nguyên - CKII - Nam khoa – Ngoại tiết niệu, là bác sĩ giỏi tại Hà Nội không chỉ bởi năng lực, kinh nghiệm mà còn là thái độ làm việc tận tâm và giàu lòng y đức

Cơ quan sinh dục của nam giới là gì trông như thế nào? Cấu tạo và chức năng của các bộ phận thuộc hệ sinh dục nam giới ra sao? Những kiến thức quan trọng và thú vị về hệ thống sinh dục nam giới sẽ được các chuyên gia y tế chia sẻ chi tiết. Việc hiểu rõ cấu tạo và chức năng của từng thành phần thuộc bộ phận sinh dục nam không chỉ giúp phái mạnh chăm sóc sức khỏe sinh lý tốt hơn mà còn phòng ngừa các bệnh lý liên quan một cách hiệu quả.

Bài viết “Cơ quan sinh dục nam giới là gì, cấu trúc tổng thể và chức năng” được thực hiện bởi bác sĩ CKII Lê Đỗ Nguyên với mục đích hỗ trợ nghiên cứu y học, dành cho những người muốn tìm hiểu thông tin y khoa chính thống và chính xác nhất.

Cơ quan sinh dục nam là gì?

Cơ quan sinh dục nam là một hệ thống phức tạp và tinh vi, đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe và khả năng sinh sản của nam giới. Mỗi bộ phận trong hệ thống sinh dục nam giới không chỉ đảm nhận các chức năng sinh lý nam giới quan trọng mà còn liên quan mật thiết đến việc duy trì cân bằng nội tiết tố và sinh lực.

Cơ quan sinh dục nam đảm bảo nhiệm vụ sản xuất và vận chuyển tinh trùng cũng như điều hòa nội tiết tố testosterone. Mỗi ngày, hệ sinh dục của đàn ông có thể sản xuất hàng triệu tế bào tinh trùng, giúp duy trì khả năng sinh sản và góp phần quan trọng vào quá trình thụ tinh.

Cơ quan sinh dục nam giới là gì?
Những sự thật thú vị về cơ quan sinh dục nam giới

Hình dạng và các yếu tố bên ngoài của cơ quan sinh dục nam giới có thể khác nhau tuỳ thuộc vào cơ địa và chủng tộc, tuy nhiên bộ phận sinh dục giống đực ở người đều có chung một cấu trúc nhất định. Nam giới có bộ phận sinh dục to lớn, dài khoẻ mạnh được đánh giá là có khả năng sinh sản tốt. Hiểu rõ và biết cách chăm sóc bảo vệ bộ phận sinh dục bản thân giúp nam giới có lợi thế trong tìm kiếm bạn đời và duy trì nòi giống.

Chi tiết cấu tạo của cơ quan sinh dục nam

Về cấu trúc, hệ sinh dục nam bao gồm các cơ quan chính như tinh hoàn, túi tinh, tuyến tiền liệt và dương vật. Mỗi cơ quan này thực hiện một chức năng đặc thù trong quá trình sinh sản: Tinh hoàn là nơi sản xuất tinh trùng và nội tiết tố; túi tinh và tuyến tiền liệt tiết ra các chất lỏng nuôi dưỡng và bảo vệ tinh trùng; còn dương vật đóng vai trò vận chuyển tinh trùng ra ngoài cơ thể.

Cấu tạo cơ quan sinh dục nam giới
Chi tiết cấu tạo cơ quan sinh dục nam

Sự phối hợp phức tạp và nhịp nhàng giữa các cơ quan này không chỉ đảm bảo sức khỏe sinh sản mà còn duy trì cân bằng nội tiết, sức mạnh thể chất và tinh thần cho nam giới.

1. Dương vật (Penis)

Kích thước trung bình của dương vật: Dài khoảng 12-16 cm khi cương cứng, và 5-10 cm khi không cương cứng. Đường kính trung bình khoảng 2-4 cm.

Hình ảnh cáu tạo dương vật
Hình ảnh cáu tạo dương vật

Dương vật là một trong những cơ quan quan trọng trong hệ sinh dục nam, đảm nhiệm hai chức năng chính: sinh sản và bài tiết. Cấu tạo của dương vật có thể chia thành ba phần chính:

  • Gốc dương vật: Phần này nối liền với xương mu và được nâng đỡ bởi hệ cơ vùng đáy chậu, đóng vai trò quan trọng trong việc tạo sự cương cứng. Đây là phần cố định, đóng vai trò là nền tảng cho toàn bộ cấu trúc dương vật khi bị kích thích.
  • Thân dương vật: Là phần dài nhất, chủ yếu bao gồm hai ống thể hang và thể xốp. Các ống này chứa đầy các mô xốp, có khả năng chứa máu khi có kích thích, giúp dương vật đạt độ cương cứng. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa các mô xốp và mạch máu tạo ra trạng thái cương dương – yếu tố quan trọng trong quá trình giao hợp.
  • Đầu dương vật: Gồm quy đầu, nơi tập trung nhiều đầu dây thần kinh, nhạy cảm và có vai trò lớn trong kích thích cảm giác tình dục. Bao quy đầu là lớp da bảo vệ quy đầu, tuy nhiên trong nhiều trường hợp, bao quy đầu có thể được cắt bỏ vì lý do vệ sinh hoặc điều trị y tế (phẫu thuật cắt bao quy đầu).
  • Niệu đạo: Niệu đạo nam giới dài khoảng 20 cm nằm trong dương vật, kéo dài từ bàng quang qua tuyến tiền liệt, rồi xuyên qua chiều dài của thân dương vật và kết thúc ở đầu dương vật. Niệu đạo nam giới là đường dẫn cho cả nước tiểu và tinh dịch đi ra, giúp hoàn tất vai trò của hệ sinh dục và tiết niệu.

2. Tinh hoàn (Testicles)

Các thông số quan trọng về tinh hoàn:

  • Kích thước: Dài khoảng 3-5 cm, rộng 2.5-3 cm.
  • Khối lượng: Mỗi tinh hoàn nặng khoảng 15-25 gram.
  • Khả năng sản xuất tinh trùng: Mỗi ngày tinh hoàn có thể sản sinh ra hàng triệu tinh trùng, duy trì mật độ khoảng 20-300 triệu tinh trùng/ml tinh dịch.
  • Nhiệt độ lý tưởng: Thấp hơn nhiệt độ cơ thể khoảng 2-4°C, giúp tối ưu hóa sản xuất và bảo vệ tinh trùng.
Cấu tạo tinh hoàn thuộc cơ quan sinh dục nam
Cấu tạo tinh hoàn thuộc cơ quan sinh dục nam

Tinh hoàn là cơ quan thiết yếu trong hệ sinh dục nam, không chỉ vì nó là “nhà máy” sản xuất tinh trùng mà còn là nơi sản sinh hormone testosterone. Tinh hoàn có hình bầu dục, thường dài khoảng 3-5 cm, nặng từ 15-25 gram, nằm bên trong bìu, nơi có nhiệt độ thấp hơn so với cơ thể để tạo môi trường lý tưởng cho tinh trùng phát triển.

3. Mào tinh hoàn (Epididymis)

Chiều dài: Nếu duỗi thẳng, mào tinh có thể dài khoảng 4-6 mét.
Tinh trùng có thể mất khoảng 1-2 tuần để hoàn thiện và trưởng thành trong mào tinh.

Hình ảnh mào tinh hoàn
Hình ảnh mào tinh hoàn thuộc cơ quan sinh dục nam

Mào tinh là ống dài xoắn cuộn lại nằm phía sau tinh hoàn, với tổng chiều dài ước tính khoảng 6-7 mét nếu duỗi thẳng. Đây là nơi tinh trùng được lưu trữ và trưởng thành. Tại mào tinh, tinh trùng trải qua giai đoạn hoàn thiện cuối cùng, phát triển khả năng di chuyển và tăng khả năng thụ tinh.

Quá trình lưu trữ này không chỉ giúp tinh trùng trưởng thành hoàn toàn mà còn đóng vai trò điều chỉnh chất lượng tinh trùng trước khi xuất tinh, đảm bảo khả năng sinh sản cao nhất. Mào tinh chia thành ba phần: đầu, thân và đuôi – trong đó đuôi là nơi chứa các tinh trùng đã trưởng thành hoàn toàn và sẵn sàng để đi vào ống dẫn tinh.

Mào tinh hoàn là một bộ phận quan trọng của nam giới nhưng lại dễ bị viêm nhiễm, nam giới nên đến khám nam khoa tại các phòng khám nam giới định kỳ để kiểm tra sức khoẻ phòng tránh bất kỳ nguy hại nào có thể xảy ra ở mào tinh hoàn.

4. Ống dẫn tinh (Vas deferens)

Chiều dài: Khoảng 30-45 cm, nối từ mào tinh đến túi tinh.
Đường kính: Trung bình khoảng 2-3 mm.

cơ quan sinh dục nam ống dẫn tinh

Ống dẫn tinh là một trong những bộ phận quan trọng, có chiều dài trung bình khoảng 30-45 cm, nối từ mào tinh đến túi tinh. Chức năng của ống dẫn tinh là vận chuyển tinh trùng đã trưởng thành từ mào tinh đến túi tinh, chuẩn bị cho quá trình xuất tinh. Khi đạt cực khoái, ống dẫn tinh co bóp mạnh, đẩy tinh trùng vào niệu đạo, kết hợp với dịch từ các tuyến sinh dục phụ, tạo thành tinh dịch.

Ống dẫn tinh có thể phẫu thuật để thắt lại trong trường hợp nam giới không còn muốn sinh sản nữa, thường dành cho đàn ông đã có gia đình và đầy đủ con cái.

5. Tuyến tiền liệt (Prostate)

Kích thước: Khoảng 3-4 cm, tương đương kích cỡ quả óc chó.
Thể tích chất dịch: Tuyến tiền liệt tiết ra khoảng 30% tổng lượng tinh dịch.

Vị trí tuyến tiền liệt trong hệ sinh dục nam giới
Vị trí tuyến tiền liệt trong hệ sinh dục nam giới

Tuyến tiền liệt là tuyến nhỏ nằm dưới bàng quang, kích thước bằng một quả óc chó, bao quanh niệu đạo. Tuy nhỏ bé, nhưng tuyến tiền liệt có vai trò không thể thiếu trong quá trình sinh sản. Tuyến này sản xuất ra một chất dịch đặc biệt, chiếm khoảng 30% thể tích tinh dịch, giúp bảo vệ và nuôi dưỡng tinh trùng, tạo điều kiện để chúng có thể sống sót và di chuyển trong môi trường âm đạo có tính axit.

Dịch từ tuyến tiền liệt chứa các enzyme, protein và chất dinh dưỡng cần thiết để tăng cường khả năng di chuyển của tinh trùng, giúp chúng dễ dàng đến được trứng để thụ tinh. Tuyến tiền liệt cũng sản sinh ra enzyme PSA – một dấu hiệu quan trọng trong chẩn đoán sức khỏe tuyến tiền liệt và phát hiện bệnh lý. Nồng độ PSA thường dao động từ 0-4 ng/mL trong máu; mức PSA cao có thể là dấu hiệu của rối loạn hoặc bệnh lý viêm tuyến tiền liệt. Các bệnh lý về tuyến tiền liệt có thể khiến nam giới đối mặt với nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt, do đó không nên chủ quan khi có các dấu hiệu bệnh nam khoa bất thường.

6. Túi tinh (Seminal Vesicles) và Tuyến Cowper

Túi tinh: Tiết ra khoảng 60-70% tổng lượng tinh dịch, chứa fructose và các chất dinh dưỡng khác cho tinh trùng.
Tuyến Cowper: Tiết ra một lượng nhỏ chất nhầy để bôi trơn niệu đạo, đồng thời điều chỉnh độ pH trước khi tinh dịch đi qua.

Túi tinh trong hệ sinh dục nam

Túi tinh: Nằm phía sau bàng quang và nối với ống dẫn tinh, túi tinh tiết ra khoảng 60-70% dịch trong tinh dịch, cung cấp dưỡng chất như fructose – nguồn năng lượng chính giúp tinh trùng duy trì khả năng di chuyển. Dịch này không chỉ nuôi dưỡng tinh trùng mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho chúng tồn tại lâu hơn trong hệ sinh dục nữ.

Tuyến Cowper (Bulbourethral glands): Là hai tuyến nhỏ nằm phía dưới tuyến tiền liệt, tiết ra chất nhầy để bôi trơn và làm sạch niệu đạo trước khi tinh trùng đi qua. Chất nhầy này giúp tạo môi trường trung tính, ngăn chặn tinh trùng tiếp xúc với môi trường axit có thể tồn tại trong niệu đạo từ nước tiểu, đồng thời làm giảm ma sát khi tinh trùng được phóng ra ngoài.

Chức năng của cơ quan sinh dục nam

Cơ quan sinh dục nam giới đóng vai trò quan trọng trong sinh sản và bài tiết dưới đây là chi tiết vai trò của cơ quan sinh dục nam giới trong hoạt động duy trì nòi giống và loại bỏ chất thải.

1. Chức năng sản xuất tinh trùng và hoàn thiện đặc điểm sinh lý

Hệ sinh dục nam thực hiện chức năng quan trọng là sản xuất tinh trùng và hormone testosterone – hai yếu tố thiết yếu cho khả năng sinh sản và duy trì các đặc điểm sinh dục của đàn ông.

Chức năng sản xuất tinh trùng của cơ quan sinh dục nam
Chức năng sản xuất tinh trùng của cơ quan sinh dục nam
  • Chức năng sản xuất tinh trùng: Tinh trùng được sản sinh từ các tế bào mầm trong tinh hoàn thông qua quá trình sinh tinh, diễn ra tại các ống sinh tinh nằm bên trong tinh hoàn. Quá trình này kéo dài khoảng 64-72 ngày, từ khi các tế bào mầm phân chia và phát triển đến khi trưởng thành hoàn toàn thành tinh trùng có khả năng di chuyển. Trong mỗi tinh hoàn có khoảng 250-300 tiểu thùy, mỗi tiểu thùy chứa các ống sinh tinh cuộn lại, nơi diễn ra sự sản sinh hàng triệu tinh trùng mỗi ngày. Khi trưởng thành, tinh trùng sẽ di chuyển từ ống sinh tinh qua mào tinh – nơi chúng tiếp tục hoàn thiện khả năng di chuyển và khả năng thụ tinh.
  • Chức năng hoàn thiện đặc điểm sinh lý: Testosterone là một hormone sinh dục nam do tế bào Leydig trong tinh hoàn sản xuất, testosterone không chỉ thúc đẩy quá trình sinh tinh mà còn ảnh hưởng đến các đặc điểm sinh lý và hành vi của nam giới. Testosterone đóng vai trò chính trong việc phát triển cơ bắp, tăng cường mật độ xương, điều chỉnh giọng nói trầm và duy trì ham muốn tình dục. Testosterone cũng đóng vai trò điều hòa các phản xạ tình dục và hỗ trợ sức khỏe tinh thần ở nam giới. Trong máu, nồng độ testosterone nam giới bình thường dao động từ khoảng 300-1.000 ng/dL và giảm dần theo độ tuổi.

2. Vai trò của cơ quan sinh dục nam trong quá trình thụ tinh

Quá trình thụ tinh yêu cầu sự phối hợp đồng bộ giữa nhiều bộ phận trong hệ sinh dục nam để đảm bảo tinh trùng được đưa đến trứng một cách hiệu quả nhất. Trong quá trình thụ tinh cơ quan sinh dục nam có vai trò như sau:

Chức năng giao phối, giao hợp, vận chuyển tinh trùng
Cơ quan sinh dục nam có chức năng giao hợp và vận chuyển tinh trùng
  • Chức năng dự trữ và hoàn thiện tinh trùng: Tinh trùng sau khi được sản xuất trong tinh hoàn sẽ di chuyển đến mào tinh và lưu trữ tại đây trong vài tuần, nơi chúng trưởng thành và phát triển khả năng di chuyển cần thiết để tiếp cận trứng.
  • Chức năng giao hợp: Trong quá trình này, dương vật cương cứng nhờ sự tăng lưu lượng máu vào các mô cương, giúp bộ phận này cứng lại như một chiếc gậy dễ dàng thọc mạnh vào bộ phận sinh dục nữ và bắn ồ ạt tinh trùng vào sâu bên trong cơ thể nữ giới. Đây là bước quan trọng trong sinh sản, đảm bảo tinh trùng tiếp cận trứng, đồng thời còn giúp nam giới duy trì quan hệ tình dục lành mạnh, hỗ trợ cải thiện sức khỏe tâm lý và thể chất.
  • Chức năng vận chuyển tinh trùng: Khi đạt cực khoái, cơ thể sẽ kích hoạt quá trình phóng tinh. Tinh trùng từ mào tinh di chuyển qua ống dẫn tinh, kết hợp với các dịch từ tuyến tiền liệt, túi tinh và tuyến Cowper để tạo thành tinh dịch. Tinh dịch không chỉ giúp bảo vệ tinh trùng khỏi môi trường axit của âm đạo mà còn cung cấp năng lượng cần thiết từ fructose để chúng di chuyển trong đường sinh dục nữ.
  • Chức năng phóng tinh: Sự co thắt của các cơ vùng đáy chậu và ống dẫn tinh đẩy tinh trùng qua niệu đạo, qua thân dương vật và ra ngoài cơ thể. Tinh dịch phóng ra trong mỗi lần đạt cực khoái thường có khối lượng khoảng 2-5 mL, chứa từ 40-300 triệu tinh trùng. Tinh trùng sau khi phóng vào âm đạo có khả năng tồn tại đến 5 ngày, giúp tăng cơ hội thụ tinh thành công với trứng trong thời gian rụng trứng của nữ giới.

3. Chức năng bài tiết của bộ phận sinh dục nam

Trong đời sống hằng ngày, cơ quan sinh dục nam còn đảm nhiệm chức năng bài tiết, giúp loại bỏ chất thải từ cơ thể. Nhờ cấu tạo dài nên cơ quan sinh dục nam được đánh giá là có khả năng bài tiết dễ dàng hơn so với nữ giới.

Ngoài chức năng làm đường dẫn cho tinh dịch, niệu đạo trong cơ quan sinh sản của nam giới có vai trò dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài cơ thể. Quá trình phóng tinh và bài tiết nước tiểu được điều chỉnh nhờ vào các cơ vòng ở đáy bàng quang và cơ vòng ở niệu đạo, giúp đảm bảo chỉ một trong hai chức năng này hoạt động vào từng thời điểm nhất định, ngăn ngừa tình trạng tinh dịch và nước tiểu cùng xuất hiện.

Chức năng bài tiêt của hệ sinh dục nam

Chức năng bài tiết của bộ phận sinh dục nam đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ các chất thải từ cơ thể, duy trì cân bằng nước và điện giải, cũng như bảo vệ hệ sinh dục khỏi các nguy cơ nhiễm trùng.

Cơ quan sinh dục nam có cấu trúc phức tạp và mỗi bộ phận đảm nhận một vai trò riêng biệt nhưng cùng hoạt động nhịp nhàng để thực hiện chức năng sinh sản. Từ quá trình sản xuất tinh trùng, lưu trữ và hoàn thiện chúng, cho đến vận chuyển và cung cấp môi trường bảo vệ, mỗi giai đoạn đều được điều phối chính xác để đảm bảo sự sống còn của tinh trùng, hỗ trợ khả năng sinh sản và duy trì sức khỏe sinh lý cho nam giới. Cấu trúc và chức năng đồng bộ của các cơ quan sinh dục nam không chỉ quan trọng trong hệ sinh sản mà còn góp phần giữ cân bằng nội tiết tố, ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần của phái mạnh.

Thông tin được chia sẻ qua bài viết “Cơ quan sinh dục nam giới là gì, cấu trúc tổng thể và chức năng” nhằm giúp đỡ nam giới hoặc nhà nghiên cứu hiểu rõ hơn về bộ phận sinh dục của đàn ông. Nắm bắt được các kiến thức quan trọng về hệ sinh dục nam giúp phái mạnh dễ dàng chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ của mình. Mọi thắc mắc về hệ sinh dục của nam giới có thể liên hệ số 0869 725 632 – 0396 875 319 hoặc khung chat để được hỗ trợ tư vấn trực tuyến 24h mỗi ngày.

5/5 - (24 bình chọn)

banner
map phòng khám map phòng khám mobile
21 26 28 35 44 51